دلالت مفهومیدلالت مفهومی به معنی دلالت لفظ بر لازم معنای منطوقی است. ۱ - تعریف دلالت مفهومیدلالت مفهومی، از اقسام دلالت لفظی و مقابل دلالت منطوقی بوده و به دلالت لفظ بر معنای لازم جمله، گفته می شود؛ یعنی معنای مفهومی، به طور مستقیم از جمله به دست نمی آید، بلکه لازم معنای منطوقی است، هر چند در این که این لزوم، لزوم بیّن به معنی الاخص است ( قول مشهور ) یا غیر آن،اختلاف وجود دارد؛ برای مثال، در روایت آمده است: " اذا بلغ الماء قدر کرّ لاینجّسه شی ء " که دلالت مفهومی آن این است که " اذا لم یبلغ کراً یتنجس. ۲ - مفهوم صفت دلالت است یا صفت مدلولدر این که مفهوم، صفت دلالت است یا صفت مدلول، اختلاف وجود دارد؛ بعضی همانند مرحوم " بروجردی " آن را صفت مدلول و برخی دیگر صفت دلالت می دانند. برخی نیز آن را امر نسبی به شمار می‌آورند. ۳ - حجیت دلالت مفهومیدر حجیت دلالت مفهومی اختلاف وجود دارد. [۴]
خلیفه بابکر، مناهج الاصولیین، حسن، ص۱۲۴.
[۷]
فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۳۲۴.
[۹]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۳۶۱
[۱۱]
فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، جعفر، ج۴، ص۳۹۴.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۶۰، برگرفته از مقاله «دلالت مفهومی». |